رنگها، زبانی جهانی هستند که مستقل از کلمات، احساسات و مفاهیم را منتقل میکنند. انتخاب رنگ لباس، فراتر از یک سلیقه شخصی است و تأثیرات قابل توجهی بر روانشناسی فرد و تعاملات اجتماعی او دارد.
انسان در تمام دوران با رنگ سروکار داشته و به نحو شایسته ای به آن توجه داشته و رموز آن را شناخته و استفاده نموده است. رنگ ها در زمینه های مختلف زندگی افراد، تاثیر بسزایی دارند . ایجاد شادی، نشاط، تحرک و حتی احساس سرما و گرما و یا کسالت و دلمردگی در انسان از جمله این تاثیرگذاری ها محسوب می شوند تا جایی که می توان گفت رنگ های انتخابی هر فرد، می تواند معرف شخصیت او باشد. . رنگ ها همچون موسیقی، درایجاد هیجانات مثبت و منفی موثرند و رفتار های مختلفی را شکل می دهند
رنگ چیست؟
رنگ در نتیجهٔ برخورد نور به سطح اشیاء و بازتاب ویژهٔ طول موجی این تابش نور و شدت آن، توسط چشم احساس و پردازش شده، و در ذهن شناخته میشود. اثر رنگها تا حدودی ذهنی است و فرق می كند.
رنگ ،از جمله نشانه های چشمگیر الهی در جهان هستی است و زیبایی خاصی به طبیعت بخشیده است. بدون رنگ سردی و افسردگی در همه جا رخ می نماید. در سایه تأثیر متنوع رنگ هاست که اثرات روانی در موجودات زنده پیدا شده و باعث فعالیت می شود و از این رهگذر، یکنواختی از فضای زندگی مادی رخت بر می بندد و دلپذیر می گردد.
هركدام از رنگها نشانه و یا درمان هستند و در ایجاد جاذبه و دافعه توازن و تعادل بین ذرات عالم می توانند موثر باشند گاهی همین رنگها راز دل خلایق را رو می كنند .علاقه هر شخص به رنگی خاص حكایت از درون و ذوق او دارد. كیفیت تاثیر انسان از رنگها ماهیت كاملا روانی دارد وبطور غیر مستقیم در واكنشهای او موثر است استفاده غیر مناسب از انها موجب بروز اختلالات روانی می شود و این نشان دهنده ارتباط تنگاتنگ بین نظام خلقت انسان و طبیعت است.
تأثیر رنگها بر خود شخص
هر رنگ، طیف خاصی از احساسات را برمیانگیزد. انتخاب رنگی که با حالت روحی فرد هماهنگ باشد، میتواند تأثیر مثبتی بر خلقوخوی او داشته باشد. پوشیدن لباسهایی با رنگهایی که احساس خوبی میدهند، میتواند اعتماد به نفس را افزایش دهد.
رنگ قرمز:
رنگ قرمز معمولاً با انرژی، هیجان و اعتماد به نفس مرتبط است. سمبل عشق است در بعضی كشورها رنگ لباس عروسی قرمز است. بیش از بقیه رنگ ها جلب توجه می كند. طبیعت قرمز مثبت است و احساسات منفی را از بین می برد.
علاقمندان به این رنگ معمولا مدیرانی جاه طلب با اراده قوی و با اعتماد به نفس بالا هستند كه انتقاد نمی پذیرند بسیار رك و صادق، تندخو وآتشین مزاج هستند كه از كوره در میروند. خوش بین، برون گرا،مرفه و مشتاق به زندگی هستند. انسانهایی قدرتمند، با اقتدار كه در ابراز عشق دارای شورو هیجان بسیار هستند.جنب و جوش بالا داشته ، علاقه به سفر رفتن دارند. به ورزش كردن و تناسب اندام اهمیت می دهند.در طیف پر رنگ تر قرمز،نشانه ها در افراد پررنگ ترخواهد بود. زیاده روی در استفاده از آن ،گاهی در جهت مخالف است،ایجاد تنفر در برابر عشق ! خصوصیت اصلی این رنگ قدرت عمل است ،به انسان قدرت می دهد و باعث می شود كه حرف دلتان را بزنید.
خواص درمانی وتاثیر بر جسم انسان:
قرمز،طول موجش كم ،انرژی زاست وحرارت بدن را بالا می برد. برای درمان كم خونی كاربرد دارد. اعصاب و خون را تحریك می كندو باعث افزایش تمركز می شود.در درمان مواردی مثل زكام، برونشیت، احساس سرما ،دردهای روماتیسمی و یبوست قابل استفاده است .با افزایش جریان خون با عفونت ها مقابله میكند.باعث بالارفتن تستسترون می شود. اشتها را نیز تحریك میكند.
اشتها را نیز تحریك میكند.بنابراین زمانی كه احساس كمبود انرژی یا ضعف جسمی وجود دارد می توان به قرمز نگاه كرد یا تصور كرد. البته قرار گرفتن در محیطی با رنگ قرمز بصورت بیش از حد، خسته كننده است و باعث تمام شدن انرژی می شود. ضربان قلب،تمایل جنسی و متابولیسم را بالا میبرد. برای تعدیل حرارت قرمز می توان از رنگ سفید استفاده كرد .
رنگ آبی:
رنگ آبی، آرامش، اعتماد و وفاداری را تداعی میکند.
علاقمندان به این رنگ از لحاظ احساسی بیشتر ارتباط برقرار می كنند تا عقلی.زن آبی در هماهنگی رنگها استعداد دارد شیك پوش است یك مادر عاشق است.
خواص درمانی و تاثیر بر جسم انسان:
سوخت و ساز بدن را كاسته و اشتها را ازبین می برد.
رنگ سفید:
رنگ سفید، نماد پاکی و سادگی ،بی گناهی ، برابری و وحدت،نماد كارایی در افراد است و میتواند به فرد احساس تازگی و آغاز دوباره بدهد.
علاقمندان به این رنگ دارای شخصیت متعادل و كمال گرا هستند.
بنفش:
نماد شجاعت و اصالت است .علاقمندان به رنگ بنفش، دوست دارند مستقل باشند به اینده زیاد فكر می كنند .حساس و مهربانند . صلح جو و مقداری كم رو هستند. خلق و خوی متغیر دارند. با آرامش درونی سعی میكنند دلخوریها را نشان ندهند.
رنگ نارنجی:
رنگ نارنجی می تواند انرژی و انگیزه را افزایش دهد. احساس هیجان ،گرما و شوق دارد.این رنگ اغلب در محیطهای کاری خلاقانه و پر جنبوجوش استفاده میشود.
علاقمندان به این رنگ ،ماجراجویان خلاق، فعال تحلیل گر،مدیر و سازنده و مفكر وصمیمی هستند. دوست دارند تجارت كنند. فعالیتهای فیزیكی همراه با هیجان را دوست دارند. اگر ازتعادل خارج شوند ممكن است حسود و خودمحور شوند.
خواص درمانی و تاثیر برجسم انسان:
میل به غذا را افزایش می دهد. اگر كسی بیش فعال است نباید از رنگ نارنجی استفاده كند. می تواند باعث بهبود عملكرد ریه و افزایش انرژی شود . نارنجی ملایم برای دوره نقاهت مفید است.
رنگ زرد:
چشمان ما نسبت به رنگ زرد از رنگها ی دیگر حساس تر است. رنگ زرد انرژی بخش است و مانند رنگ نارنجی برای محیط های پر تحرك مناسب است.به انسان حس لذت و اشتیاق میدهد. اگر كسی بیش از حد در معرض رنگ زرد باشد می تواند دچار هیجان بیش از حد شود. زرد باعث تحریك اعصاب و شادی می شود. در باز شدن ذهن اثرگذار است ،در نتیجه نقطه نظرات دیگران را بهتر می توان فهمید.
علاقمندان به این رنگ ،درون گرا،منطقی،خلاق و تنوع طلب هستندو از روز مرگی خسته میشوند. غنی از شور و اشتیاق و بسیار اجتماعی می باشند.ذهن اماده ای برای ورود به تجارت دارند. قبل از هركاری تجزیه و تحلیل می كنند علاقه به رهبری گروه دارند.
خواص درمانی و تاثیر برجسم انسان:
مسهل است و ضد صفرا.نور زرد،تحریك كننده سیستم اعصاب و نیروی عضلات است بنابراین برای فلج مفید است و مغز را نیرومند می كند.برای درمان اگزما، رماتیسم و ارتریت ،رفع یبوست، سردردهای شدید و…استفاده می شود. افزایش دهنده قدرت ذهنی و هوشیاری است و توانایی ذهنی و تمركز انسان را بالا می برد. فعالیت غدد فوق كلیوی و قسمت چپ مغز را فعال میكند. برای افراد افسرده مفید است. برای رنگ اتاق ووسایل آسایشگاههای روانی مناسب است زیرا اثرشاد كنندگی دارد . رنگ زرد برای التهاب ، تب،نورالژیا و هیجان بیش از حد و تپش قلب مضر است.
رنگ زرد تاثیر زیادی روی چاكرای شبكه خورشیدی واقع در ناحیه معده دارد.باعث افزایش سوخت و ساز بدن می شود.
بیماران منزوی و بی تحرك را با رنگ زرد مداوا می كنند زیرا شدیدا موجب تقویت ذهن انسان می شود. دردرمان روماتیسم ، شكستن رسوبات كلسیم ومیگرن قابل استفاده است.در درمان بیماری انگل های روده و تنبلی كبد باعث افزایش ترشحات گوارشی می شود.
رنگ سبز:
سبز رنگ سردی است . نشاط و ارامش،اعتماد و اطمینان را جلب می كند. نماد خوشبختی و سلامتی ،صلح وباروری است.در قرن 15 لباس عروس سبز بوده است. طبیعت ذاتی این رنگ كه نوعی توازن و تعادل است تشویق میكند انسان به نجوای درون گوش دهد. تركیب نادرست سبز احساساتی نظیر بی حالی را در فرد ایجاد میكند .
علاقمندان به این رنگ ،معمولا خونسرد،مهربان و درون گرا هستند. ترجیح می دهند در یك محیط طبیعی زندگی كنند.شادی درونی آنها خالی از آرزوهای بزرگ است. زیباترین و گرانبهاترین لباسها را می پوشند. پرحرف واهل ارتباطند. نیاز دارند در مورد مشكلاتشان صحبت كنند تا بتوانندروشن تر بفهمند.
مشاغلی كه تمایل دارند انتخاب كنند باغبانی ، محقق محیط زیست،كشاورزی، كارگزار اجتماعی، دامپزشك، مادر ، معلم، تراپیست،مشاور و منشی است.
خواص درمانی و تاثیر بر جسم انسان :
حضرت علی نگاه به سبزه و چمن را دعا و تعویذی برای درمان بیماریها دانسته اند(حكمت 400). برای اشخاصی با استرسهای روزانه مفید است. پوشیدن لباس سبز اضطراب را دور می كند و موجب رفع تنش و گرفتگی های عضلانی می شود. بوده ، بالابرنده احساسات و بر هیپوفیز اثرگذارمی باشد.
امروزه برای درمان بیماریهای عصبی بكار می رود . آن را خنك كننده ،تعدیل كننده نورخورشید، مسكن و هیپنوتیك تصیف كرده اند برای بیخوابیها و خستگیها اثر درمانی دارد.فشار خون راكم و مویرگها را منبسط میكند(دایره المعارف تشیع ج9 ص58)
رنگ مشكی:
مقتدرترین رنگ است و تمام نورها را جذب می كند نشان دهنده قدرت،غمگینی وافسردگی ، تنفر،جذابیت جنسی ،خوش ذوقی و ظرافت طبع و گاهی ترس است. گاه نشان ناامیدی نسبت به آینده و كناره گیری از فعالیتهای اجتماعی است. اگر زیاد مورد استفاده قرار گیرد ممكن است حالت تهاجمی وافسردگی در فرد ایجاد كند.
علاقمندان به این رنگ ،به شخصیت دیگران احترام می گذارند.عقاید و نظریات دیگران را به آسانی می پذیرند .
قدرت طلب و مستقل هستند كه بیشتر مواقع تصمیم اخر را خودشان می گیرند از پس موقعیتهای د شوار زندگی برمی آیند وگاهی محافظه كار می شوند.به دلیل از دست ندادن قدرت آهسته و آرام پیش می روند.
بیشتر مواقع جدی و تهدیدآمیزعمل می كنندكه اگر كمی رنگ متفاوت به محیط زندگی و لباسهایشان راه دهند خشونتشان كاهش می یابد.این افراد می توانند از وضعیت ناگوار به نفع خودشان استفاده كنند. با این وجود ممكن است بر حسب شرایط، لذت و خوشی های زیادی نداشته باشند و هر روز احساس كنند زندگیشان خالی از احساسات خوشایند است.
استقلال طلب هستند.چارچوبهای خاصی دارند و كمتر مشورت می كنند. برای به كرسی نشاندن عقایدشان تلاش می كنند. به جزییات اهمیت می دهند و دلشان می خواهد هر كاری به بهترین نحو ممكن به پایان برسد.
منفی باف هستند واحتمالا نیمه خالی لیوان در زندگیشان پر رنگ تر است.شاید به دلیل گذراندن یك دوره سخت دچار این انتخاب شده اند تا این رنگ مرهمی بر زخمهای اشكار و پنهان آنها باشد.برخی با انتخاب مشكی از احساسات خودشان مراقبت می كنند.
خواص درمانی و تاثیر بر جسم انسان :
كمك می كند تا افراد توانایی بیشتری در تمركز كردن داشته باشند.
قهوه ای:
این رنگ دارای احساس گرماست هرچه قدر تیره تر باشد نشان دهنده قاطعیت بیشتر است.
علاقمندان به این رنگ شخصیت صبور ،با صلابت و قدرتمند، صادق، دارای سادگی و صفای باطن ،مسئولیت پذیروخانواده دوست هستند.
رنگ خاكستری:
تركیبی از سیاه و سفید كاملا بدون حس و خنثی است نه باعث آرامش می شود نه خشم یا اضطراب .استفاده بیش از حد از خاكستری در لباس باعث افسردگی، یاس و سردی می شودو خنثی بودن رنگ خاكستری باعث شده با بیشتر رنگها تركیب زیبایی وجود اورد. برای هر تیپ شخصیتی و هر فصلی مناسب است.
علاقمندان به این رنگ ،در برخورد با مسایل سعی دارند تا جبهه ای بی طرف داشته باشند. سطح قابل توجهی از هوشمندی و تفكردارند به همین دلیل دارای استقلال عمل هستند. آرامش در این افراد پر رنگ است در مقابل مسائل كوتاه می آیند. سعی دارند تا روابط اجتماعی كمتری داشته باشند. در ابراز احساسات نمی توانند به راحتی احساسات خود را بیان كنند. دوست ندارند در معرض دید و توجه باشند. محافظه كار هستند و قابل اعتماد.
نیلی:
رنگ لباس یا تزیینات این رنگی میتواند قدرت خطرپذیری را افزایش داده ،دلواپسیها به كارهایی مثبت تبدیل شوند.
خواص درمانی و تاثیر بر جسم انسان :
برای تسكین ناراحتی پوستی استفاده می شود.
تأثیر رنگها بر دیگران
رنگها، به عنوان یک زبان غیرکلامی، میتوانند پیامهای پیچیدهای را بدون نیاز به گفتار منتقل کنند. رنگ لباس، اولین چیزی است که دیگران هنگام ملاقات با یكدیگربه آن توجه میکنند. این اولین برداشت، میتواند تأثیر قابل توجهی بر نحوه قضاوت افراد نسبت به هم داشته باشد. رنگ ها پیام های مختلفی دارند و میتوانند احساسات خاصی را در دیگران برانگیزند. رنگ لباس میتواند بر نحوه تعامل انسان با دیگران تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، پوشیدن لباسهای با رنگهای گرم و شاداب، میتواند کمک کند تا روابط اجتماعی قویتری داشت. انتخاب همیشگی یك رنگ، از لایه های پنهانی شخصیت ما خبر می دهد.
برای مثال، افرادی که رنگهای روشن و شاداب را ترجیح میدهند، معمولاً به عنوان افرادی خوشبین و اجتماعی شناخته میشوند. البته گاهی رنگ لباس بیانگر حالت روحی در آن لحظه است. اگر فردی لباسی با رنگ تیره و مات بپوشد، ممکن است به دیگران نشان دهد که درآن روز احساس غمگینی یا خستگی میکند.
رنگ قرمز :
ممکن است در دیگران احساس هیجان و حتی پرخاشگری ایجاد کند. كاربرد و اثرگذاری رنگ قرمز در مصاحبه شغلی و درجلب توجه برای تبلیغات انكار ناپذیر است.
رنگ آبی:
احساس آرامش و اعتماد را القا میکند.
رنگ سبز:
سرعت مطالعه را در دانش اموزان افزایش می دهد. سبز تیره احساسی از بزرگی و قدرت را منتقل می كند كه مناسب پوشاك مردانه و لباسهای رسمی است. حس تازگی، آرامش و تسكین می دهد. انتخاب رنگ سبز لباس در نگاه دیگران، نشان از با قدرت و با اراده بودن صاحب آن است.
رنگ سیاه :
با قدرت و جدیت مرتبط است. احساس قاطعیت ،ابهت و رسمیت را بوجود می آورد.با خود ترس و وحشت به همراه می اورد. بنابراین در مصاحبه های شغلی باید محتاط بود شاید نشان از روحیه تهدید آمیزفرد باشد. بدلیل اثرگذاری در نگاه دیگران و لاغر نشان دادن در نمایشهای مد مورد استفاده قرار می گیرد.
رنگ زرد :
در محل كار منجر به خوش رویی و شكوفایی خلاقیت كاركنان می شود.
قهوه ای:
حس قدرت ، اطمینان پذیری ، استحكام، طبیعی بودن،محبت و امنیت را به ذهن می دهد.
خاكستری:
تحت تاثیر رنگ خاكستری افراد عاقل، جدی ، باوقار، مسلط به خود و اهل عمل به نظر می رسند. گاهی در طیف پر رنگتر ، حالاتی از غم و اندوه را تداعی می كند.
نتیجه:
انتخاب رنگ لباس مناسب برای هر موقعیتی، میتواند کمک کند تا فرد در نظر دیگران فردی حرفهای و متناسب با آن موقعیت شناخته شود.بنابراین باید رنگهایی را انتخاب کرد که با شخصیت و سبک شخصی فرد هماهنگ بوده و با توجه به موقعیت و مکانی که او در آن قرار دارد، انتخاب شود.برای انتخاب رنگ مناسب و داشتن ظاهری هماهنگ و جذاب، توجه به رنگ پوست و تركیب رنگ ها میتواند كمك كننده باشد.
در نهایت، قدرت رنگها در لباس بسیار بیشتر از آن چیزی است که در نگاه اول به نظر میرسد. با آگاهی از تأثیرات روانشناختی رنگها، میتوان از لباس برای بهبود کیفیت زندگی خود و ایجاد ارتباطات بهتر با دیگران استفاده کرد.
منابع:
- سمیرا صابری، روانشناسی كاربردی رنگ ها .
- پرینا پویانمهر،روانشناسی رنگ ها.