دلايل عجيب اعتياد به برندهای لوكس
اعتیاد به خرید کردن از برندهای معروف، که گاهی اوقات به آن “اعتیاد به خرید لوکس” یا “اعتیاد به برند” هم گفته میشود، پدیدهای پیچیده است که ریشههای روانشناختی، اجتماعی و حتی بیولوژیکی دارد. در ادامه به برخی از مهمترین دلایل آن اشاره میکنیم:
۱. دلایل روانشناختی
ترشح دوپامین و اندورفین:
وقتی افراد خرید میکنند، مغزشان دوپامین و اندورفین ترشح میکند. این هورمونها حس لذت، سرخوشی و پاداش ایجاد میکنند. با گذشت زمان، این احساسات میتوانند اعتیادآور شوند و فرد برای تجربه مجدد آنها به خرید کردن روی میآورد. این احساس لذت، به ویژه در حوزه پوشاک لوکس و مد و لباس شبیه به سایر اعتیادهای رفتاری است.
پنهان کردن دردها و ناتوانیها:
برای برخی افراد، خرید از برندهای لوکس و معروف، نوعی مکانیزم مقابله با احساسات منفی مانند غم، اضطراب، استرس یا کمبود عزت نفس است. جایی که آنها با خرید لباسهاي برند سعی میکنند احساس بهتری داشته باشند، با این کار سعی میکنند خلأهای عاطفی خود را پر کنند و به خودشان حس و حال خوبی بدهند، هرچند این احساس معمولاً موقتی است و پس از خرید، احساس گناه یا پشیمانی به سراغشان میآید.
افزایش عزت نفس و خودانگاره:
خرید کالاهای برند، به ویژه کالاهای لوکس، میتواند به افراد احساس ارزش، موفقیت و اعتبار بدهد. آنها با داشتن این اقلام، خود را با ایدهآلهایشان نزدیکتر میبینند و احساس میکنند بهتر از چیزی که واقعاً هستند، به نظر میرسند. این موضوع به خصوص در میان افرادی که در جستجوی هویت یا جایگاه اجتماعی هستند، پررنگتر است.
نیاز به کنترل و قدرت:
خرید کردن، به خصوص در مواقعی که فرد در جنبههای دیگر زندگی خود احساس ناتوانی میکند، میتواند به او حس کنترل و قدرت بدهد. این حس قدرت از توانایی انتخاب و داشتن چیزهای گرانقیمت ناشی میشود. گاهي افراد با خرید پوشاک لوکس، حس تسلط بر زندگی خود را تجربه میکنند.
تمایل به کامل بودن (در مورد کلکسیونرها):
برخی افراد، به دلیل میل به کامل کردن یک مجموعه یا داشتن همه نسخههای یک محصول خاص، به خرید افراطی روی میآورند و تا زمانی که تمام موارد مورد نظر خود را نداشته باشند، احساس رضایت نمیکنند.
۲. دلایل اجتماعی
جایگاه اجتماعی و پرستیژ:
برندهای معروف، نمادی از ثروت، طبقه اجتماعی بالا و پرستیژ محسوب میشوند. پوشاک لوکس و مد و لباس از جمله مواردي هستند كه به عنوان نمادهای پرستیژ، اعتیاد به برند را تقویت میکنند. افراد با خرید این برندها سعی میکنند جایگاه اجتماعی خود را به دیگران نشان دهند، به رسمیت شناخته شوند و مورد تحسین قرار گیرند. این موضوع به خصوص در جوامع مصرفگرا که “داشتن” بیش از “بودن” اهمیت پیدا میکند، شایعتر است.
تقلید و همسانسازی با يك گروه خاص:
انسانها ذاتاً تمایل دارند که با گروههایی که برایشان مهم هستند همسانسازی کنند. اگر دوستان، خانواده یا افراد مورد علاقه در شبکههای اجتماعی از برندهای خاصی استفاده میکنند، فرد نیز ممکن است برای پذیرفته شدن یا نشان دادن تعلق خود به آن گروه، به خرید از همان برندها روی آورد.
تغییر ارزشها و مصرفگرایی:
در جوامع مدرن، مصرفگرایی به نوعی ارزش تبدیل شده است. و اين به عنوان یک عامل اجتماعی خود اعتیاد به برند را تشدید میکند تبلیغات گسترده و فضای مجازی به این موضوع دامن میزنند و به افراد القا میکنند که با خرید کالاهای بیشتر و لوکستر، میتوانند شادتر و موفقتر باشند. به طور مثال، در جوامعی که مصرفگرایی رواج دارد، خرید لباس برندهاي معروف به نمادی از جایگاه اجتماعی تبدیل میشود. افراد تحت تأثیر تبلیغات و شبکههای اجتماعی، به خرید افراطی پوشاک لوکس روی میآورند.
مصرفگرایی و اعتیاد به برند اغلب دست به دست هم میدهند و اعتیاد به برند به یک رفتار رایج تبدیل میشود. خرید لباسها واكسسوريهاي برند در جوامع مصرف گرا میتواند ناشی از تمایل به کامل بودن باشد، جایی که افراد به دنبال جمعآوری تمام محصولات یک برند هستند.
رقابت و تفاخر:
اعتیاد به برند همچنین میتواند ناشی از حس رقابت و تفاخر باشد. بسیاری از افراد برای نشان دادن برتری خود یا تمایل به رقابت با دیگران ، به خرید از برندهای معروف مثلا به خرید لباس برندها تمایل پیدا میکنند. اعتیاد به برند در این موارد میتواند به مشکلات مالی و روانی منجر شود. زيرا آنها میخواهند نشان دهند که از دیگران چیزی کم ندارند یا حتی از آنها برترند.
۳. تاثیر بازاریابی و برندسازی
هویتبخشی برند:
برندهای معروف تنها یک محصول نمیفروشند، بلکه یک هویت، یک سبک زندگی و یک داستان را ارائه میدهند. افراد با خرید از این برندها، احساس میکنند بخشی از آن هویت و داستان میشوند. به خصوص بسیاری از افراد با خرید پوشاک لوکس که دارای لوگو و هویت معروف هستند، احساس تعلق به یک گروه خاص را تجربه میکنند. این لوگو و هویت به آنها کمک میکند تا خود را به ایدهآلهای اجتماعی نزدیکتر ديده هویت خود را تعریف کنند. لوگو و هویت برندها به آنها احساس اعتبار و رضايت میدهد.
تبلیغات و آگاهی از برند:
بازاریابی هوشمندانه و تبلیغات گسترده، آگاهی از برند را در ذهن مصرفکنندگان افزایش میدهد. وقتی یک برند شناخته شده و محبوب باشد، افراد تمایل بیشتری به خرید آن دارند، حتی اگر کیفیت محصول مشابه برندهای ارزانتر باشد.
تجربه خرید لوکس:
بسیاری از فروشگاههای برندهای معروف، تجربه خریدی لوکس و دلنشین را فراهم میکنند. این فضای جذاب، خدمات مشتری عالی و بستهبندیهای زیبا، همگی به احساس خوب خریدار دامن میزنند و او را به بازگشت ترغیب میکنند.
حس انحصار و کمیاب بودن:
برندهای لوکس اغلب محصولات خود را به گونهای عرضه میکنند که حس انحصار و کمیاب بودن را القا کنند. این موضوع میتواند میل به داشتن آنها را در افراد بیشتر کند.
اعتیاد به خرید، مانند هر اعتیاد دیگری، میتواند مشکلات جدی مالی، خانوادگی و روانی ایجاد کند. پوشاک لوکس و مد و لباس گرانقیمت میتوانند به این اعتیاد دامن بزنند اگر این رفتار کنترل نشده و به پریشانی و آسیب در زندگی فرد منجر شود، نیاز به بررسی و گاهی اوقات درمان توسط متخصص دارد.